بررسی رابطه عرب ها وبربرها در اندلس از شروع فتح تا به وجودآمدن دولت امویان اندلس(138-92ه‍.ق)

بعداز فتح مغرب مسلمانان اعم از عرب وبربر، درپی فتوحات دیگری بودند تادروهله اول زمینه هرچه بیشتر نشراسلام را فراهم آورند آمادگی عرب وبربر به عنوان دوعنصر غالب بابروز شرایط مناسب ، زمینه فتح دورترین مناطق وسیع غرب جهان شناخته شده آن روز یعنی اسپانیا رادرسال 92ه.ق ممکن ساخت. بافتح تدریجی اسپانیا اسلام تقریباً تمامی این سرزمین رافراگرفت وجامعه جدیدی رادرآنجا یعنی اندلس به وجود آورد که خود طی دوران طولانی از همان آغاز ازعناصر مذهبی ونژادی مختلف اعم از عرب وبربر و مستعربه و...از همان آغاز فتوحات تشکیل شده بود . این گروهای مختلف که تاحدودی درهم ادغام شده بودند درکناریکدیگر ،درون جامعه ای آکنده از ستیزه جویی می زیستند . ابتدا سیاست های مسالمت آمیز حکام وبربرهای متحد آنان توانست مسلمانان را به عزت وافتخار برساند ولی دیری نپایید که بروز اختلافات قبیله ای وآشوب های سیاسی سرزمین اندلس رادرمعرض تاخت وتاز های مسیحیان وفرانکها قرارداد. بدین ترتیب بود که خصومت ها ،کشمکشها وکینه توزی های خاصی طی فتنه های دوران امارت در اندلس بین عرب وبربر آغاز شد که تا واپسین روز های آن دوره ادامه داشت . خستگی مردم ، درک روز افزون نیاز به ایجاد وحدت درجامعه اندلس به همراه عوامل دیگر به نظم سیاسی در جامعه اندلس احساس می شد .همه این عوامل دست دردست هم داد تا زمینه شکل گیری خلافت امویان اندلس را بوجود آورد. با این وجود دروابط بین عرب ها وبربرها نوعی تسامح دینی قابل مشاهده بود که برگرفته از قرآن کریم دانسته می شد. بدین ترتیب عرب ها وبربرها باتوجه به این زمینه روابط سیاسی اجتماعی ، اقتصادی وفرهنگی خود را دراندلس به عنوان جامعه مشترک پایه ریزی کردند . بدین روی بود که رابطه عرب وبربر دراسپانیای اسلامی (اندلس ) از اهمیت ویژه ای برخوردار شد .چراکه آخرین بخش از پیشروی قلمرو اسلام در غرب اروپا بود واکثر ساکنین این اراضی مفتوحه رابربرها تشکیل می دادند . بررسی تحلیلی ابعاد مختلف روابط سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی وفرهنگی عرب ها وبربرها حاکی از ان است که علاوه بر پایه ریزی نوعی همزیستی مسالمت آمیز تاحدودی توانستندالگوی بی نظیری را ارائه نمایند گرچه دربرخی دوره ها عواملی مانند تعصبات نژادی عرب ها و ظلم وستم حکام اندلس وشورش های متقابل عرب وبربر تعادل وثبات در روابط این دوگروه راتاحدودی دچار ضعف وسستی می کرد . بنابراین بررسی سیر تاریخی ومستند روابط عرب وبربر دراندلس علاوه بر کمک درحهت شناخت نقاط ضعف دراین دوره بسیار مهم تاریخی به فهم ودرک هرچه بشتر شرایط موجود برای ایجاد روابط نزدیک ومسالمت آمیز به گونه ای که منافع هردو طرف در آن لحاظ می شد ، مفید خواهد بود .بدین ترتیب دراین پژوهش تلاش براین بوده است تا ابعاد مختلف روابط عرب وبربر با تکیه برمنابع ومآخذ اصیل اسلامی وتا حدودی تحقیقات محققان غربی به بررسی حوادث تاریخی فوق از سال 92 تا 138 ه‍. . ق پرداخته شود .